ภูสระดอกบัว อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร

ภูสระดอกบัว อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร

เที่ยวทุ่งดอกไม้ ชมสระดอกบัวบนยอดภูสูง

ทุ่งดอกไม้บนลานหินแห่งนี้คงจะไม่แตกต่างมากนัก เพราะส่วนใหญ่จะเป็นทุ่งดอกไม้ชนิดเดียวกันที่พบในทุ่งดอกไม้ป่าบนลายหินในที่อื่น ๆ หากแต่ความพิเศษของภูสระดอกบัวแห่งนี้ คือ การมีสระน้ำเล็ก ๆ ที่มีดอกบัวพันธุ์ใหม่ที่ขึ้นอยู่บนยอดเขาสูง คือ ความมหัศจรรย์ทางธรรมชาติที่มีเพียงที่นี่แห่งเดียว

ที่ตั้ง อุทยานแห่งชาติภูสระดอกบัว ตั้งอยู่ในเขตอำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร ตามทางหลวงหมายเลข 2277 ห่างจากตัวเมืองมุกดาหารประมาณ 60 กิโลเมตร

ช่วงเวลาที่เหมาะสม ปลายฤดูฝนต้นฤดูหนาว ประมาณเดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม

เดินทาง จากตัวเมืองมุกดาหารใช้ทางหลวงหมายเลข 2034 (มุกดาหาร-ดอนตาล) เมื่อถึงอำเภอดอนตาลเลี้ยวขวาตามทางหลวงหมายเลข 2277 (ดอนตาล-เลิงนกทา) ที่ทำการอุทยานฯ อยู่บริเวณกิโลเมตรที่ 24-25 ห่างจากอำเภอดอนตาลประมาณ 22 กิโลเมตร

อุทยานแห่งชาติภูสระดอกบัว

ทุ่งดอกไม้บนลานหินแห่งนี้ตั้งอยู่บนยอดภูเขาสูงของเทอกเขาภูสระดอกบัว ในเขตอุทยานแห่งชาติภูสระดอกบัว ซึ่งมีพื้นที่ครอบคลุมสามจังหวัด คือ อำเภอนิคมคำสร้อย อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร อำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธร และอำเภอเสนานิคม จังหวัดอุบลราชธานี นับรวมกันแล้วมีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 144,375 ไร่

ในอดีตเมื่อประมาณ ปี พ.ศ. 2508-2525 พื้นที่ดังกล่าวเคยเป็นที่แทรกซึมของผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ (ผกค.) และยังไม่มีผู้คนเข้ามาอาศัยอยู่ จนกระทั่งปี พ.ศ. 2525 เมื่อเหตุการณ์คลี่คลายลงแล้ว ทางการจึงได้สรรพื้นที่ทำกินให้กับราษฎรบริเวณบ้านน้อมเกล้า ตำบลบุงค้า อำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธร และที่บ้านภูผาหอม ตำบลเหล่าหมี อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร หลังจากนั้นมีผู้บุกรุกเข้ามาจับจอง แผ้วถามป่าและตัดไม้มากขึ้น ทางสำนักงานป่าไม้อำเภอดอนตาลจึงได้เสนอเรื่องเข้าไปยังจังหวัดมุกดาหาร เพื่อทำการเก็บรวบรวมข้อมูลดำเนินการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 75 ของประเทศไทย เมื่อวันที่ 30 ธันวาคมพ.ศ. 2535

สภาพภูมิประเทศทั่วไปของอุทยานแห่งชาติภูสระดอกบัวเป็นเทือกเขาสูงสลับซับซ้อน ทอดตัวเป็นแนวจากทิศตะวันตกเฉียงเหนือลงสู่ทิศตะวันออกเฉียงใต้ เทือกเขาที่สำคัญได้แก่ ภูลำกลาง ภูสระดอกบัว ภูผาแต้ม และภูกระแซะ ซึ่งเป็นยอดเขาที่สูงที่สุดประมาณ 481 เมตร จากระดับน้ำทะเล โดยมีพื้นที่หลายแห่งที่เป็นลายหินขนาดใหญ่ ชาวท้องถิ่นเรียกว่า “ดาน” กระจายอยู่ตามยอดเขาต่าง ๆ ภูเหล่านี้มีพื้นที่ป่าอันอุดมสมบูรณ์หลายชนิด และยังเป็นแหล่งกำเนิดต้นน้ำหลายสาย เช่น ห้วยทม หวยกะบก ห้วยก้านเหลือง ห้วยลำกลาง ห้วยขี้เหล็ก ห้วยหินขัว ห้วยตูบและห้วยไห เป็นต้น

พื้นที่ป่าส่วนใหญ่ที่พบเป็นป่าเบญจพรรษ และป่าดิบแล้ง กระจายอยู่ตามเทือกเขาต่าง ๆ มีไม้มีค่ามากมาย เช่น มะค่าโมง มะค่าแต้ ประดู แดง ชิงชัง ยางกระบาก ตะเคียนทอง ฯลฯ บริเวณพื้นที่ป่าเหล่านี้เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าหลายชนิดด้วย โดยเฉพาะที่เทือกเขาภูสระดอกบัว ซึ่งเป็นป่าขนาดใหญ่และสมบูรณ์ด้วยแหล่งน้ำ ซึ่งมีการพบสัตว์ป่าหลายประเภทเช่น เก้ง หมูป่า หมาในอีเห็น เม่น กระจง ไก่ป่า เป็นต้น

บริเวณเทือกภูสระดอกบัวยังประกอบด้วยพื้นที่ที่เป็นลานหินกว้าง ซึ่งเต็มไปด้วยทุ่งดอกไม้ป่าต้นเล็กๆ กระจายอยู่ทั่วลานหิน ซึ่งจะผลิดอกบานสะพรั่งในปลายฤดูฝนย่างเข้าฤดูหนาว ประมาณเดือนพฤศจิกายน-ธันวาคมของทุก ๆ ปี อีกด้วย

สถานที่ท่องเที่ยวในภูสระดอกบัว

การท่องเที่ยวที่ภูสระดอกบัวเป็นเส้นทางเดินเท้าระยะไกลเริ่มต้นเดินบริเวณที่ทำการอุทยานฯ ซึ่งอยู่ติดกับอ่างเก็บน้ำห้วยหินขัว เส้นทางไม่ชันมาก ผ่านป่าไผ่และป่าเบญจพรรณอันร่มรื่น ซึ่งจะผ่านสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ คือ ภูผาแต้ม ผามะเกลือ ภูผาแตก ลานดอกไม้ภูวัด ลานหินป่าเต็งรังแคระ และภูสระดอกบัว นักท่องเที่ยวที่มีเวลาน้อย สามารถเที่ยวได้ภายในวันเดียว หรือจะเดินขึ้นในตอนเช้า และกลับลงมาในช่วงบ่ายก็ได้ ใช้เวลาในการเดินขึ้นประมาณ 2 ชั่งโมง

· ภูผาแต้ม

เป็นจุดแรกที่นักท่องเที่ยวจะได้พบอยู่ก่อนถึงสันภูประมาณ 300 เมตร มีทางแยกขวามือลักษณะเป็นทางเดินอยู่ใต้เพิงผายาวประมาณ 60 เมตร บริเวณนี้ปรากฏภาพเขียนสีโบราณรูปฝ่ามือของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์อยู่จำนวนมาก ตลอดความยาวาของเพิงผา ภาพเขียนสีแห่งนี้มีการสันนิษฐานว่าน่าจะเป็นยุคเดียวกับภาพเขียนสีโบราณรูปฝ่ามือองมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์อยู่จำนวนมาก ตลอดความยาวของเพิงผา ภาพเขียนสีแห่งนี้มีการสันนิษฐานว่าน่าจะเป็นยุคเดียวกับภาพเขียนสีโบราณที่อุทยานแห่งชาติผาแต้ม จังหวัดอุบลราชธานี และภาพเขียนสีที่ภูผาเทิบในอุทยานแห่งชาติผาแต้มมุกดาหาร เพราะมีลักษณะที่คล้ายคลึงกัน ภาพเหล่านี้จะตั้งอยู่สูงจากพื้นประมาณ 7-12 เมตร มีภาพต่าง ๆ ประมาณ 99 ภาพ

· ผามะเกลือ

ตั้งอยู่ไม่ไกลจากภูผาแต้มมากนัก เมื่อเดินขึ้นมาถึงสันภูแล้วจะมีทางเดินเล็ก ๆ ออกไปทางซ้ายมือ ผามะเกลือเป็นลานหินที่อยู่ใต้เพิงผา บรรยากาศร่มรื่นเหมาะสำหรับนั่งเล่นพักผ่อน และยังเป็นจุดชมวิวที่สามารถชมทิวทัศน์ได้สวยงาม

· ภูผาแตก

เมื่อดินขึ้นสู่สันภูแล้วให้เลี้ยวขวาเดินมาไม่ไกลจะผ่านลานหินกว้างที่มีรอยแตกขนาดใหญ่ ในอดีตลานหินแตกเคยเป็นพื้นที่สู้รบกับผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์มาก่อน มีชื่อเรียกทางยุทธศาสตร์ว่า “เนิน 420” เนื่องจากบริเวณนี้ สามารถตรวจดูภูมิประเทศทั้งหมดได้กว้างไกล เป็นชัยภูมิที่ดีในการสังเกตการณ์ ปัจจุบันเป็นจุดชมวิวที่สวยงามของยอดภูสระดอกบัว สามารถมองเห็นพื้นที่ในทางทิศเหนือซึ่งเป็นทิวเขาในเขตอุทยาน แห่งชาติมุกดาหารได้

· ลานดอกไม้บนภูวัด

บริเวณลานภูวัดเป็นพื้นที่ลานหินที่กว้างขวางสลับกับป่าเต็งรังแคระที่มีอยู่มากมาย นอกจากป่าเต็งรังแคระแล้ว ในช่วงปลายฤดูฝนจนถึงฤดูหนาวจะมีดอกไม้ป่าออกดอกบานสะพรั่งไปทั่วบริเวณ ดอกไม้เกล่านี้มีความสวยงามหลากหลายสีสัน เช่น มณีเทวาหรือดอกกระดุมเงิน ดอกดุสิตา สร้อยสุวรรณา จอกบ่วาย ดอกเอนอ้า เป็นต้น ชื่อของดอกไม้ป่าบางชนิดได้รับการพระราชทานนามจากพระบาทสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถด้วย

นอกจากจะได้มาชมทุ่งดอกไม้บนลานหินแล้ว ใกล้ ที่ทำการอุทยานแห่งชาติภูสระดอกบัว คือ อ่างเก็บน้ำห้วยหินขัว หากกางเต็นท์นอนที่อุทยานฯ สักคืน จะได้ชมพระอาทิตย์ตกด้วย

· ลานหินและป่าเต็งรังแคระ

สามารถพบได้ทั่วไปบนสันภูและตามพื้นที่โล่งกว้างตามาลานหินบนยอดภู บางแห่งมีพื้นที่กว้างประมาณ 20-40 ไร่ บางแห่งเป็นป่าเต็งรังสลับกับป่าเพ็ก หากเป็นช่วงฤดูฝนหญ้าจะเป็นสีเขียวสวยงาม จุดที่นักท่องเที่ยวจะพบป่าเต็งรังแคระได้ เช่น หลังภูวัด หลังภูผาหอม หลังภูสระดอกบัว ภูหัวนาค และภูกกบก เป็นต้น

· ภูสระดอกบัว

เป็นภูเขาที่มีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 423 เมตร ตั้งอยู่ในเขตรอยต่อ 3 จังหวัด บนยอดภูแห่งนี้มีแอ่งหินขนาดกว้างประมาณ 2-3 เมตร ลึกประมาณ 1 เมตร รวมกันประมาณ 5-6 แอ่ง ภายในแอ่งหินมีน้ำขังตลอดทั้งปี และมีบัวพันธุ์หนึ่งมีขนาดเล็กขึ้นอยู่เต็มสระ เมื่อบัวออกดอกจะสวยงามมาก ชาวบ้านในท้องถิ่นเล่าว่าพบบัวเหล่านี้ขึ้นอยู่ที่นี่มานานแล้ว เป็นบัวที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ทำให้เรียกชื่อภูแห่งนี้ว่า “ภูสระดอกบัว” ใกล้ ๆ กับบริเวณเดียวกันนี้ยังมีถ้ำขนาดใหญ่ที่สามารถจุคนได้ถึง 100 คน เชื่อว่าเคยเป็นถ้ำที่อาศัยของก่อการร้ายคอมมิวนิสต์มาแล้ว

· ภูผาหอม

ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกบนยอดภูผาแต้ม เป็นจุดชมวิวที่สวยงามมองเห็นทิวทัศน์ได้ในระยะไกล มีความสูงประมาณ 386 เมตร จากระดับน้ำทะเลเมื่อยืนอยู่บนภูผาหอม สามารถมองเห็นยอดเขาภูหมู ภูแผงม้า ภูไม้ซาง ภูของและยอดภูอัครชาดได้ นอกจากนี้ในยามเย็นยังชมวิวพระอาทิตย์ตำได้สวยงาม ซึ่งนักท่องเที่ยวจะต้องเตรียมอุปกรณ์ค้างแรมมาด้วย

สิ่งอำนวยความสะดวก

เส้นทางในการเดินเที่ยวชมทุ่งดอกไม้บนยอดภูสระดอกบัว สามารถไปเที่ยวแบบไปกลับในวันเดียวได้ แต่นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่เลือกที่จะพักค้างแรมด้วยทางอุทยานฯ มีบ้านพักนักท่องเที่ยวจำนวน 2 หลัง และลานกางเต็นท์ที่กว้างขวาง แต่นักท่องเที่ยวต้องนำเต็นท์และอุปกรณ์มาเอง รวมถึงอาหาร เครื่องดื่ม นักท่องเที่ยวที่ต้องการรายละเอียดเพิ่มเติม จองห้องพัก หรือเจ้าหน้าที่นำทาง สามารถติดต่อกับอุทยานฯ ได้โดยตรงที่

อุทยานแห่งชาติภูสระดอกบัว บ้านหนองเม็ก ตำบลป่าไร่ อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร 49120 โทรศัพท์ 0 4261 9077

อุทยานแห่งชาติมุกดาหาร โทรศัพท์ 0 4260 1753

Package 2 วัน 1 คืน

วันที่ 1

ออกเดินทางจากรุงเทพฯ ถึงจังหวัดมุกดาหารในช่วงบ่ายจากนั้นเดินทางต่อไปยังอุทยานแห่งชาติภูสระดอกบัว เข้าพักที่อุทยานฯ หากต้องการบ้านพักนักท่องเที่ยวควรติดต่อล่วงหน้า หรือเตรียมอุปกรณ์ในการกางเต็นท์ และอาหารเครื่องดื่มมาเอง ในคืนแรกเป็นการค้างแรมที่อุทยานฯ ในบรรยากาศสบาย ๆ ชมวิวพระอาทิตย์ตกเหนืออ่างเก็บน้ำห้วยหินขัว

วันที่ 2

หลังมื้อเช้า เริ่มต้นเดินเท้าขึ้นสู่ยอดภูสระดอกบัว สามารถใช้เวลาในการเที่ยวชมได้ทั้งวัน ควรเตรียมอาหารกลางวันไปด้วย เป็นการปิกนิกบนยอดภู จากนั้นจึงกลับมาในช่วงบ่าย หากมีเวลาเหลืออีก คุณสามารถขับรถเข้าไปเที่ยวที่อุทยานแห่งชาติมุกดาหาร หรือพักค้างแรมในตัวเมืองแล้ว ค่อยไปเที่ยวชมภูผาเทิบในวันรุ่งขึ้นก็ได้